Iemand aan de schandpaal zien bungelen is iets uit de Middeleeuwen. Althans; dat zou je zeggen. Want al is de letterlijke schandpaal halverwege de 19e eeuw in Europa afgeschaft, tegenwoordig gebruiken we deze paal vooral in digitale vorm. Wel zo makkelijk en tijdbesparend (..). Vroeger moest de bevolking namelijk helemaal naar een plein middenin het centrum lopen om iemand die, om wat voor reden dan ook, aan de schandpaal genageld werd, te kunnen vernederen. Tegenwoordig hebben we de keuze om dit veilig vanuit onze luie stoel via een schermpje te doen. Wanneer de persoon in kwestie destijds iets had gedaan wat klaarblijkelijk niet door de beugel kon, mocht je er als burger zeker wat van vinden. Sterker nog: de bevolking mocht zijn ongenoegen over de veroordeelde ook letterlijk uiten. Door rot fruit, paardenvijgen en stenen naar de veroordeelde te gooien, liet je weten het niet eens te zijn met dat wat de veroordeelde had gedaan (bron: wikipedia). En met een ‘eigen schuld, dikke bult’-gesputter uit de monden erachter aan, stond de veroordeelde mooi voor paal. Letterlijk.
Een prettige bijeenkomst is dat de aandacht niet op jezelf wordt gericht
Een prettige bijeenkomst voor de bevolking die los ging op de veroordeelde was natuurlijk ook dat de aandacht niet op henzelf gericht werd. Dit gaf natuurlijk een prettig gevoel. Kijk mij eens een goed mens zijn! Ik doe dit soort dingen niet, nee echt niet… (..) Een mens is namelijk in de basis bang voor de afwijzing en zoekt altijd erkenning bij een ander. Want erkenning betekent in de diepte van ons onbewuste: in leven blijven.
We lachen erom maar tegelijk hopen we zelf niet het mikpunt te worden
Anno 2019 is het niet veel anders. Hoewel we nu niet meer een letterlijke schandpaal midden op het plein hebben, vind ik dat we onze ongezouten en ongevraagde mening te snel uitspugen over degene die een misstap heeft begaan of een andere vorm van ongepast gedrag heeft laten zien. Diegene valt op dat moment buiten de boot of beter gezegd; buiten de bevolkingsgroep en wie buiten de groep valt, zal het weten ook. Eigen schuld, …… juist. Maar waar bemoeien we ons eigenlijk mee?
Ongevraagde en ongezouten meningen worden uitgespuwd
Laatst sloeg ik de krant open en zag daar een artikel over John Stegeman, trainer van PEC Zwolle, staan (wellicht bungelt er nu inmiddels alweer een ander aan de schandpaal…).
Persoon in kwestie begaat een misstap en wordt, naast door de autoriteiten, ook publiekelijk veroordeeld. Ongezouten en ongevraagde meningen worden hardop over hem uitgespuwd als rot fruit en stinkende paardenvijgen. Zogenaamd grappige plaatjes met John Stegeman in de hoofdrol (haha, heb je deze al gezien, even delen) gaan over het web. We lachen er om maar ondertussen denken we wellicht: het zal je eigen hoofd maar zijn. Ook in 2019 gooien we de ander liever voor de leeuwen zodat de (negatieve) aandacht niet op ons zelf is gericht. We zorgen er op deze manier voor dat we erkenning ontvangen en mee eens stemmers aan onze zijde houden zodat we veilig in de groep kunnen blijven.
Laten we het aanhoren en dan weer doorgaan met ons leven
Opvallend is dat de meesten van ons deze man (of andere schandpaalhangers) in kwestie niet persoonlijk kennen. We reageren op wat we van buitenstaanders horen of lezen en vellen daar een oordeel over. Dat mag natuurlijk ook, maar hoe zou het zijn om dit soort ‘schandpaalberichten’ alleen aan te horen en wellicht te denken: Goh, dat was misschien niet zo’n handige zet. Ik hoop niet dat ik zelf of mijn familie hier ooit voor komen te staan. En dat we na deze gedachten dan weer door gaan met ons leven. Het leed is namelijk al geschied en wij, als burgers en buitenlui, zijn niet degene die daar iets mee zouden moeten willen zolang onze mening niet is gevraagd. Ik vermoed dat het rust, ruimte en mildheid oplevert in alle opzichten en voor alle betrokkenen.
Ps: Tekening gemaakt door: Ruimtespeler Else van Beek
